عفونت سل چیست؟
سل یک بیماری عفونی بسیار مسری از طریق ذرات معلق در هواست که توسط مایکوباکتریوم توبر کلوزیس ایجاد میشود. اغلب اوقات سل روی ریه ها تاثیر میگذارد اما همچنین میتواند سایر قسمت های بدن را نیز بیمار کند، مثل غدد لنفاوی،،استخوان ها ،مغز،اندام و چشم. سل بیماری خطرناکی است که هر سال جان حدود 104 میلیون نفر را در سرار جهان میگیرد.
عفونت سل قبل از فعال شد بدون نشانه شروع میشود. این حالت حامل غیرفعال، عفونت سل نهفته (LTBI) نامیده میشود و ممکن است چند هفته یا چند ماه طول بکشد تا به بیماری مسری فعال تبدیل شود. نشانه های سل فعال شامله سرفه مزمن،تب، کاهش وزن بی دلیل و در صورت وخیم بودن بیماری، تعریق شبانه و حتی سرفه خونی می شود.
خبر خوب اینکه بیماری سل قابل پیشگیری و قابل درمان است. اگر عفونت سل در مراحل اولیه تشخیص داده شود، پزشک میتواند معالجه پیشگیرانه و موثری انجام دهد. اگر سل فعال باشد ، معالجه با چند دارو حداقل به مدت 6 ماه لازم است و معمولا بیماری درمان می شود و بهبودی کامل حاصل میشود.

چگونه به سل مبتلا میشوید؟
سل فعال مسری است و عمدتا از طریق هوا مئتقل میشود. باکتری زمانی از طریق هوا منتشر میشود که وقتی فرد آلوده‌ای عطسه یا سرفه یا صحبت میکند، سایر افراد نزدیک به او همان هوا را استنشاق کنند.
سل نهفته چیست؟
سل نهفته با سل فعال فرق میکند. ممکن است سل نفهته (LTBI) چند هفته،چند ماه یا چند سال طول بکشد تا به بیماری فعال تبدیل شود. اگرچه LTBI مسری نیست، اما به طور متوسط در طول زندگی 10 درصد احتمال فعال شدن آنوجود دارد. طبق “سازمان بهداشت جهانی” تا حدود 1/3 جمعیت جهان مبتلا به سل هستند.

چگونه میتوانید یک عفونت سل را شناسایی کنید؟
دو نوع آزمایش وجود دارد که میت.انئ عف.نت سل را تشخیص دهد: آزمایش پوست توبر کولین (TST) و آزمایش خون مثل (QFT-Plus) QuantiFERON – TB GOLD Plus
در آزمایش TST ، توبر کولین در پوست ساعد تزریق می شود و چند روز بعد باید برای معابنه دوباره نزد پزشک مراجعه کنید. اگر به سل آلوده باشید ، در جایی که توبر کولین تزریق شده است، توده برجسته‌ای در زیر پوست ایجاد میشود. واکسن باسیل کالمت گوئرین (ب.ث.ژ) قبلی احتمال دارد نتیجه مثبت کاذب ایجاد کند.علاوه بر این همچنین ممکن است در محل تزریق احساس خارش شدید کنید.
هنگام تنجام آزمایش خون تشخیصی سل مثل QFT-Plus ، نمونه کوچکی از خون گرفته میشود و سپس در آزمایشگاه مورد آزمایش قرار میگیرد. برای دریافت نتیجه نیازی نیست به دکتر مراجعه کنید. نتایج قابل اطمینان را میتوانید ظرف 24 ساعت دریافت کنید. آزمایش QFT-Plus فقط به یک بار مراجعه نیاز دارد و نتیجه واقعی آن در آزمایشگاه بررسی میشود اطمینان لازم را به شما میدهد.
این تست در موارد متعدد بالینی و بهداشت عمومی کاربرد دارد ازجمله در:
1- دانشجویان و افراد شاغل در زمینه های بهداشتی (Healthcare workers) و کنترل TB
2- افراد تحت درمان با دارو های سرکوبگر ایمنی (TNF-blocker)
3- افراد مبتلا به HIV/AIDS ویا نقص سیستم ایمنی
4- افراد در تماس با فرد مبتلا به TB
5- زندانیان و کارکنان زندان ها
6- افراد کاندیدای پیوند
7- مهاجران و زائران
8- بیخانمان ها
9- افراد مسن

مزایای تست QFT Plus (چهار لوله‌ای)
1- تشخیص افتراقی عفونت سل از سایر مایکوباکتریوم های غیر بیماریزا مانند مایکوباکتریوم اویوم (Auium) و باسیل کالمت گرین (BCG)
2- نداستن هیچگونه اثر داخلی با BCG
3- این تست دارای اختصاصیت بیش از 99.1% میباشد و احتمال جواب مثبت کاذب نزدیک به صفر است.
4- QFT Plus به طور قابل توجهی حساس‌تر از تست پوستی بوده (حساسیت95%) به طوری که نیمی از افراد که در تست پوستی قابل تشخیص نیستند با این روش شناسایی میشوند
5- این تست با حساسیت و اختصاصیت بالا قابلیت بیماریابی بسیار خوبی دارد و نتیجه مثبت در تشخیص بسیار کمک کننده است
6- استفاده از نمونه خون محیطی بدون نیاز به خلط
7- عدم نیاز به نمونه های بافتی در مورد سل غیر ریوی (نخاعی،چشمی…)
8- به دلیل استفاده از خون دارای افزایش پاسخ در اثر تکرار (BOOSTER) مانند تست مانتو نمیباشد
9- دارای کنترل مثبت میتوژن جهت تایید کارآمدی ایمنی فرد
10- عدم نیاز به کشت سلولی وآماده شدن جواب در 24 ساعت
11- قابلیت انجام در مناطق محروم و دور افتاده
12- پایین آمدن هزینه ها به دلیل عدم نیاز به تستهای تایید دیگر
13- هزینه بسیار کمتر نسبت به PCR
14- عدم نیاز به عکس قفسه سینه
15- آسان بودن روش آزمایش و عدم نیاز به فرد ماهر یا دستگاه ویژه
16- دارای تاییدیه FDA
17- توصیه شده از طرف مراجع معتبر مانند WO و Mandell و RED BOOK و CDC
18- دارای عملکرد اثبات شده در بیماران تحت درمان با داروهای سرکوبگر ایمنی ( موتوتر کسات، کورتیکواستروئیدها، مهارکننده های TNF-a)
19- قابلیت نگهداری لوله ها در دمای محیط