سرطان ریه

سرطان ریه یکی از شایع ترین سرطان ها و مهمترین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در سراسر جهان است. بر اساس آمارهای منتشر شده توسط WHO، میزان مرگ و میر در افراد مبتلا به سرطان ریه بسیار بیشتر از افراد مبتلا به سایر سرطان های روده، پستان و پروستات می باشد. افراد مبتلا ممکن است از یکی از دو نوع سرطان ریه: سرطان سلول غیر کوچک ریه (NSCLC) یا سرطان سلول کوچک ریه (SCLC) که سرطان سلولی جو شکل نیز نامیده می‌شود، رنج ببرند. تحقیقات نشان می دهند که 80 تا 85 درصد از افراد مبتلا به سرطان ریه از سرطان سلول غیر کوچک ریه (NSCLC) رنج می برند. در حالی که از این میان تنها 15 تا 20 درصد بیماران در مراحل اولیه و زمانیکه هنوز بیماری به ریه ها محدود است تشخیص داده می شوند. تشخیص زودهنگام به افزایش شانس بیمار برای زنده ماندن کمک می نماید. عمل جراحی برداشتن توده یک درمان موثر برای NSCLC می باشد. با این حال، اکثر بیماران از مراحل پیشرفته و غیر قابل جراحی این بیماری رنج می برند.

تومور مارکرها

تومور مارکرها اغلب موادی پروتیئنی هستند که در بدن در پاسخ به رشد سرطان و یا توسط خود بافت سرطانی ساخته و معمولا در خون یا ادرار یافت می شوند. انواع گوناگونی از تومور مارکرها وجود دارند که برخی از آنها در نوع خاصی از سرطان تولید می شوند و به اصطلاح اختصاصی هستند در حالی که برخی دیگر در انواع متعددی از سرطان ها یافت می شوند. البته بالا رفتن سطح تومور مارکر الزاما نشانه ی وجود سرطان نیست. گاهی تومور مارکرها توسط سلول های سالم نیز تولید می شوند و در فرد غیر سرطانی باعث بالا رفتن سطح تومور مارکر خاصی می شود. همچنین ممکن است فردی که دچار سرطان است سطح بالایی از تومور مارکر را نشان ندهد. لذا پزشک علاوه بر تست تومور مارکر با در نظر گرفتن تاریخچه ی بیمار، سابقه ی خانوادگی، علایم بالینی و سایر تست های آزمایشگاهی وجود سرطان را در فرد شناسایی می نماید.

بررسی تومور مارکر ها جهت تشخیص، پیش آگهی و نظارت بر انواع سرطان ها موثر می باشد. پرکاربردترین تومور مارکرهای رایج که در سرطان ریه دارای اهمیت بالینی میباشند عبارتند از ProGRP ،NSE ،TPS ،TPA ،CEA،CYFRA21-1. این نشانگرهای زیستی به دلیل حساسیت و اختصاصیت پایین جهت غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان ریه موثر نمی باشند و تنها به منظور پیش آگهی و نظارت بر پیشرفت بیماری استفاده می شوند. در حالیکه MonoTotal یک نشانگر حساس و کارآمد برای مدیریت بیماران مبتلا به سرطان سلول غیر کوچک ریه (NSCLC) می باشد. با استفاده از نشانگر MonoTotal پزشک می تواند به سرعت وضعیت بیماری را از طریق اندازه گیری فعالیت سلول های سرطانی بجای اندازه گیری های رایج توده سرطانی بررسی نمایند. نشانگر MonoTotal به منظور تشخیص زودهنگام، پیش آگهی و نظارت بر پیشرفت و پاسخ به درمان و همچنین تشخیص بازگشت سرطان ریه مورد استفاده قرار می گیرد.

رشته های سیتوکراتین

با توجه به اهمیت تکثیر سلولی تومورها و اینکه یکی از مهمترین شاخص های سلول های توموری و تهاجمی است، مارکرهایی که در تکثیر سلولی دخیل هستند، می توانند پیش آگهی و پیش بینی کننده بالینی مهم و موثر بشمار آیند، از جمله این مارکرها می توان به سیتوکراتین ها (Cytokeratin) که منعکس کننده فعالیت تکثیر سلول های تومور هستند اشاره نمود.

همه سلول های یوکاریوتی دارای ساختار اسکلت سلولی سیتوپلاسمی هستند، که فیلامنت های بینابینی (رشته های واسطه) نامیده می شوند. شبکه اسکلت سلولی مسئول یکپارچگی مکانیکی سلول است و نقش مهمی را در فرآیندهای سلولی مانند تقسیم سلولی، جابجایی و تماس سلول به سلول ایفا می کند. مهمترین این پروتئین ها، سیتوکراتین سلولهای اپیتلیال است. سیتوکراتین ها پروتئین هایی از جنس کراتین می‌باشند که حاوی رشته‌های واسطه بوده که در اسکلت سیتوپلاسمی سلولهای اپیتلیال یافت می شوند و الگوی آنها در طی تغییرات سلول نرمال به سلول بدخیم حفظ می شود. در حال حاضر بیش از 20 سیتوکراتین مختلف شناسایی شده است، که در این میان سیتوکراتین 8 ، 18 و 19 فراوان ترین سیتوکراتین ها در سلول های اپیتلیال ساده می باشند. 

MonoTotal یک روش ایمونواسی کمی است که به طور اختصاصی اپی توپ های خاص سیتوکراتین 19 و همچنین 8 و 18 را اندازه گیری می نماید. نتیجه آزمون به طور مستقیم با غلظت قطعات سیتوکراتین محلول در سرم متناسب است. افزایش سطح قطعات سیتوکراتین محلول در نمونه های بیماران نشان دهنده فعالیت سلول های تومور اپیتلیال می باشد.

ویژگی های مارکر MonoTotal

– سرم مارکر اندازه گیری سیتوکراتین 19، 8 و 18
– مورد استفاده برای آزمایش با دیگر روش های بالینی
– نشانگر فعالیت سلول های تومور، که سبب تشخیص زودرس بیماری می شود
– حساسیت تشخیصی بالا در افراد مبتلا به NSCLC (حساسیت تشخیصی 70-75٪  و اختصاصیت  95٪ )
– ارائه کمک جهت نظارت (مانیتورینگ) بر میزان پیشرفت بیماری و پاسخ به درمان
– موجود در فرمت های ELISA و IRMA
– کاهش سطوح MonoTotal، در پاسخ به درمان های موفق
– افزایش سطوح MonoTotal می تواند نشان دهنده عود بیماری باشد

اساس آزمایش

اساس آزمایش بر پایه ساندویچ الایزا استوار است. در طی انکوباسیون استانداردها، کنترل ها و نمونه ها بطور همزمان با  آنتی بادی های مونوکلونال در فاز جامد و آنتی بادی های مونوکلونال ردیاب کونژوگه HRP واکنش می دهند. پس از انکوباسیون پلیت کاملا شسته و محلول رنگزای TMB اضافه می شود. واکنش با افزودن محلول متوقف کننده متوقف شده و میزان جذب در طول موج 450 نانومتر اندازه گیری می شود. توسعه رنگ بطور مستقیم با غلظت قطعات سیتوکراتین باند شده متناسب است.