Human Inhibin-A ELISA

در ميان اختلالات ژنتيک کروموزومي جدي ترين و شايع ترين عارضه‌ی شناخته شده سندرم داون (Down Syndrome) محسوب مي‌شود که يکي از مهمترين عوامل عقب افتادگي‌هاي ذهني کودکان به حساب مي آيد. ماهیت اين بيماري، ژنتيکی و اختلال در تريزومي کروموزوم 21 است یعنی این بیماران در عوض داشتن 2 نسخه از کروموزوم 21 (بطور طبیعی)، دارای 3 نسخه از این کروموزوم هستند. سندرم داون در نزد کودکان داراي علائم خاص در چهره، دور سر کوچک، قد کوتاه در دوران بلوغ، اختلال تکلم، عقب افتادگي مغزي و همچنين ناهنجاريهايي در دستگاه گوارش، قلب و خون می باشد. این ناهنجاری معمولا ارثی نیست و ممکن است هیچ سابقه ای در خانواده نداشته باشد. خطر ابتلا به سندرم داون با افزایش سن مادر افزایش می یابد. با توجه به بالاتر رفتن سن ازدواج و سن مادر در زمان حاملگی و افزايش خطر ابتلاي نوزاد به اختلالات ژنتيکي، غربالگری سندرم داون به عنوان یكی از برنامه های مهم و ضروری جهت اجرا و ادغام در نظام سلامت كشور حائز اهمیت می باشد.

غربالگري پيش از زايمان روشي است که در آن ميزان خطر وجود سندرم داون و برخي ديگر از بيماريهاي مادرزادي مورد بررسي قرار مي‌گيرد. رایج‌ترین و مطمئن‌ترین روش غربالگری در سه ماهه دوم بارداری تست کوآدراپل مارکر (Quadruple test) یا به اختصار تست کوآد است. این تست شامل اندازه‌گیری آلفافتو پروتئین، استریول غیر کونژوگه، hCG و Inhibin A می باشد که به طور طبیعی در خون مادر باردار وجود دارند. سپس مقادیر به دست آمده برای هر تست با مدین‌های مربوط به هر یک از آنها مورد مقایسه قرار می گیرد. این تست از ابتدای هفته 14 (0D+14W) تا انتهای هفته 22 (22W+6D) حاملگی قابل انجام بوده و بهترین زمان انجام آزمایش هفته 15 حاملگی (15W+2D تا 17W+0D) می باشد. موارد با خطر كم تحت مراقبت های معمول بارداری قرار می گیرند و مادران با میزان خطر بالا به متخصص زنان ارجاع داده می شوند.

آزمایش Inhibin A

آزمایش inhibin A به روش الایزا، جهت اندازه گیری مقادیر کمی inhibin A در سرم یا پلاسما طراحی شده است. این آزمون یک تست تشخیصی در شرایط آزمایشگاهی (in vitro) به منظور تشخیص و مانیتورینگ اختلالات مختلف هورمون باروری می باشد. Inhibins هورمون های پروتئینی هترو دایمری هستند، که به وسیله سلولهای گرانولوزای تخمدان در خانم ها و همچنین سلولهای سرتولی بیضه در آقایان ترشح شده و به طور انتخابی ترشح هورمون تحریک کننده فولیکول هیپوفیز (FSH) را مهار می نماید و دارای فعالیت های پاراکرین در غدد جنسی می باشند.
Inhibin A (یك گلیكوپروتئین دایمری) متشكل از دو زنجیره آلفا و بتا است كه از تخمدان‌ها و جفت ترشح می‌شود. این پروتئین، پپتید اصلی مهارکننده گنادی است که ترشح FSH را در هر دو جنس تنظیم می‌کند. سطح Inhibin A در سه ماهه اول بارداری افزایش می‌یابد و در سه ماهه دوم رو به كاهش می‌گذارد و سپس در سه ماهه سوم مجدداً افزایش می‌یابد. در جنین‌های مبتلا به سندرم داون افزایش سطح hCG و Inhibin A و کاهش سطح AFP و uE3 مشاهده می‌شود. از اندازه‌گیری Inhibin A در سرم همراه با سایر بررسی‌ها شامل AFP، hCG با یا بدون استریول غیرکونژوگه (uE3) جهت پیشگویی سندرم داون در سه ماه دوم حاملگی استفاده می‌شود.

اساس آزمایش

در این آزمایش با استفاده از روش ساندویچ الایزا میزان Inhibin A در سه مرحله اندازه گیری می شود. در روش ساندویچ الایزا یک آنتی ژن در بین دو آنتی بادی اختصاصی قرار می گیرد، این روش شایعترین روش الایزا محسوب می شود، در این روش از یک آنتی بادی برای به دام انداختن آنتی ژن بر روی چاهک های الایزا استفاده می شود و آنتی بادی دوم که با آنزیم نشاندار شده است به عنوان شناساگر عمل می کند. قابل ذکر است که در این روش آنتی ژن باید حداقل دارای دو ناحیه آنتی ژنتیک باشد تا قادر به اتصال به هر دو آنتی بادی باشد.

روند آزمایش

در مرحله نخست آزمایش، کنترلها و نمونه ها پس از مجاورت به آنتی بادی Inhibin A کوت شده در چاهک های میکروتیتر انکوبه می شوند. پس از انجام اولین انکوباسیون و شستشو کامل چاهک ها و افزودن محلول آنتی بادی Inhibin A بیوتینه واکنشگرها مجددا انکوبه می شوند. در مرحله سوم پس شستشوی مجدد چاهک ها محلول کونژگه استرپتاویدین پراکسیداز ترب کوهی (SHRP) اضافه می شود و مجددا  انکوباسیون انجام می شود. در نهایت بعد از شستشوی چاهک ها محلول رنگزای سوبسترای (TMB) و در آخر جهت اتمام واکنش آنزیمی محلول متوقف کننده اسیدی اضافه می شود. کونژوگه آنتی بادی بیوتینه به فاز جامد ترکیب آنتی بادی-آنتی ژن که به نوبه خود به کونژوگه استرپتاویدین-آنزیم متصل است می پیوندد. کمپلکس آنتی بادی-آنتی ژن-بیوتین کونژوگه SHRP موجود در چاهک توسط واکنش سوبسترای-آنزیم شناسایی می شود. میزان عملکرد آنزیمی سوبسترای با اندازه گیری جذب در دو طول موج 450 نانومتر به عنوان فیلتر تست اولیه و 630 نانومتر به عنوان فیلتر مرجع تعیین می شود. میزان جذب اندازه گیری شده به طور مستقیم با غلظت Inhibin A در نمونه ها و کالیبراتورها متناسب است.

کاربردهای بالینی

– غربالگری سندرم داون بعد از هفته 14 حاملگی،
– همراه با AFP در تشخیص سندرم ترنر و سایر تیروزومی (13 و 18 )،
– مانیتورینگ بیماران مبتلا به تومورهای سلول گرانولوزا و تومورهای نوع موسینوس اپیتلیالی تخمدان، ترشح کننده Inhibin A

خبرنامه